วัตถุพิพิธภัณฑ์

ธนบัตรแบบหนึ่ง ชนิดราคา 5 บาท รุ่นหนึ่ง ก๑ ๐๐๐๐๒

หลังจากที่มีความพยายามนำเงินกระดาษออกใช้มาตั้งแต่สมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และต่อมาคือในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้มีการดำเนินการเพื่อออกใช้ธนบัตร เมื่อ พ.ศ. 2444 โดยพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยันต์มงคล กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติขณะนั้น ได้ติดต่อไปยังบริษัทโทมัส เดอ ลา รู จำกัด ประเทศอังกฤษ เพื่อให้ออกแบบและจัดพิมพ์ธนบัตร โดยมีกระบวนการพิจารณาแบบธนบัตรทั้งกระดาษพิมพ์ ขนาด สี ข้อความ ความปลอดภัยจากการปลอมแปลง พิจารณาแบบร่างสี และแบบทดลองพิมพ์ จนเป็นที่พอใจแลสั่งพิมพ์โดยธนบัตรแบบหนึ่งนี้มีทั้งหมด 5 ชนิดราคา ได้แก่ 5 บาท 10 บาท 20 บาท 100 บาท และ 1000 บาท วันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2445 ได้มีการประกาศพระราชบัญญัติธนบัตรสยาม ร.ศ.121 ว่าด้วยการออกใช้ธนบัตร ต่อมาวันที่ 19 กันยายน ปีเดียวกัน เป็นวันเปิดกรมธนบัตร ซึ่งตั้งอยู่ ณ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ในพระบรมมหาราชวัง และเปิดรับจ่ายแลกธนบัตรเป็นครั้งแรก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระประชวร จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์เป็นประธานในพิธี ครั้งนั้น ได้มีการทูลเกล้าฯ ถวายธนบัตรใหม่ 1 สำรับ หมายถึงธนบัตรหมวดแรก เลขหมาย ๐๐๐๐๑ ทุกชนิดราคา รวมทั้งธนบัตรแบบหนึ่ง ชนิดราคา 5 บาท หมวด ก๑ เลขหมาย ๐๐๐๐๑ ซึ่งถือว่าเป็นธนบัตรฉบับแรกของประเทศ จากนั้นได้เปิดให้ผู้เข้าร่วมในพิธี ได้แก่ พระราชวงศ์ ผู้แทนคณะทูตต่างประเทศ และแขกผู้มีเกียรติ ได้แลกธนบัตรเป็นที่ระลึก ธนบัตรแบบหนึ่ง ชนิดราคา 5 บาท รุ่นหนึ่ง หมวด ก๑ เลขหมาย ๐๐๐๐๒ นับเป็นธนบัตรฉบับที่สองของประเทศ เนื่องด้วยธนบัตรชนิดราคา 5 บาท เป็นธนบัตรชนิดราคาแรกของไทย และธนบัตรฉบับนี้ยังเป็นธนบัตรฉบับแรกที่มีการจ่ายแลกแก่ประชาชน ต่อมาตกมาเป็นสมบัติของพิพิธภัณฑ์เงินตรา สำนักงานสุรวงศ์ และโอนมาเป็นสมบัติของพิพิธภัณฑ์ธนาคารแห่งประเทศไทยในปัจจุบัน ธนบัตรชนิดราคา 5 บาท ปรากฏครั้งสุดท้ายในธนบัตรแบบสิบเอ็ด ออกใช้ครั้งแรกเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2512 จากนั้นมิได้พิมพ์ชนิดราคานี้ออกใช้อีก โดยออกใช้เหรียญกษาปณ์ชนิดราคา 5 บาทแทน 5-Baht Banknote, 1st Series, Type I, A1 00002 The 5-Baht banknote, 1st Series, Type I, with the alphabetical code and serial number A1 00002 became a significant and interesting museum piece; that is, it was the first Thai banknote. The 5-Baht banknote was the first denomination of the banknote of the 1st series. A1 was also the first alphabetical code. The earliest number, A1 00001 had been respectfully offered to King Chulalongkorn (Rama V) through the royal delegate on Friday, 19 September 1902, the inception day of the Department of Banknotes. Therefore, the A1 00002 banknote was deemed important in terms of its attribute as the first issued Thai banknote widely circulated to the general public. The person who exchanged this banknote must have been one of the distinguished guests attending the opening ceremony of the Department. Such banknotes also belonged to the group of those with auspicious numbers. The 5-Baht Banknote, Type I was smaller in size than the banknote in denominations of 10, 20, 100, and 1000 Baht. Of each banknote, there was a signature of H.R.H. Prince Mahisara Rajaharudaya, the Minister of Royal Treasury, on the right side, and a signature of H.H. Prince Rajani Chamcharas, the Authorized Bank Official, on the left. The Monetary Museum, Surawongse Office, transferred the ownership of this 1st Series of 5-Baht Banknote, Type I, Number A1 00002 to BOT Museum.

คำค้นหา
รายละเอียด
  • ชนิดราคา
    5 บาท
  • แบบและรุ่น
    แบบ 1 รุ่น 1
  • ขนาด
    ธนบัตร: 10.5 × 16.5 ซม. (4 1/8 × 6 1/2 ")
  • ยุคสมัย
    รัตนโกสินทร์
  • วัสดุ
    กระดาษ
ลงทะเบียนรับข่าวสาร
ใส่อีเมลของคุณเพื่อรับข่าวสาร
ธปท. จะเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลข้างต้นของท่าน เพื่อประโยชน์ในการประชาสัมพันธ์แจ้งข่าวสารของศูนย์การเรียนรู้ ธปท. อนึ่ง ท่านมีสิทธิในฐานะเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล โดยสามารถศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้จากพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 หรือนโยบายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของ ธปท. ข้าพเจ้าให้ความยินยอมในการเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลดังกล่าวของข้าพเจ้าตามวัตถุประสงค์ที่ได้ระบุไว้